Dzień Wymiaru Sprawiedliwości to doskonała okazja do refleksji nad stanem prawa i
demokracji w naszym kraju. Jednym z fundamentów demokratycznego państwa prawa jest
trójpodział władzy, który zakłada równoczesne istnienie i niezależność władzy
ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. W tej publikacji zastanowimy się nad pytaniem:
„Czy w Polsce trójpodział władzy nadal istnieje?” Warto zaznaczyć, że podejdziemy do tego
tematu w sposób apolityczny, skupiając się na aspektach instytucjonalnych i praktycznych.

Trójpodział władzy jest konceptem mającym na celu zapewnienie równowagi między
różnymi gałęziami władzy, co z kolei ma na celu ochronę demokracji i zapewnienie praw
obywatelskich. W Polsce w praktyce toczyły się debaty i kontrowersje dotyczące
niezależności sądownictwa, które budziły pytania o trwałość trójpodziału władzy. Ważne jest
jednak zauważenie, że trudności, z jakimi się borykamy, niekoniecznie oznaczają całkowite
zaniknięcie tego podziału:

a) władza ustawodawcza:
Władza ustawodawcza reprezentowana przez parlament jest odpowiedzialna za tworzenie i
zmienianie prawa. W Polsce Sejm i Senat pełnią tę funkcję. Pomimo różnych kwestii, które
wywołują kontrowersje w politycznej przestrzeni, istnieje nadal silne ugruntowanie
trójpodziału władzy w obszarze ustawodawczym. Parlament nadal funkcjonuje jako odrębny
organ, mający swoje procedury i kompetencje, które są istotne dla demokratycznego
procesu legislacyjnego.
b) władza wykonawcza:
Władza wykonawcza, na czele której stoi Rząd, ma za zadanie egzekwowanie prawa i
zarządzanie państwem. Mimo że działania rządu mogą budzić kontrowersje, zwłaszcza w
kontekście ich zgodności z konstytucją, trzeba zauważyć, że istnieją odrębne instytucje,
które odpowiadają za kontrolę działań władzy wykonawczej. Przykładem mogą być trybunały
i organy nadzorujące, które mają za zadanie zapewnić przestrzeganie prawa i ograniczyć
nadużycia władzy.
c) władza sądownicza:
Władza sądownicza, reprezentowana przez niezależne sądy, pełni kluczową rolę w systemie
prawnym. W Polsce obserwuje się pewne kontrowersje dotyczące niezależności
sądownictwa, co prowadzi do dyskusji o trwałości trójpodziału władzy. Niemniej jednak,
warto zwrócić uwagę na fakt, że sądownictwo wciąż funkcjonuje jako odrębna gałąź władzy,
posiadająca swoje procedury, organy odwoławcze i mechanizmy kontroli, które zapewniają
przestrzeganie prawa i ochronę obywateli.

Trójpodział władzy, choć może być poddawany próbom i kontrowersjom, wciąż stanowi
ważny fundament demokratycznego państwa prawa. W Polsce, mimo niekiedy burzliwych
debat, nadal istnieją odrębne instytucje i organy, które pełnią niezależne rolę w ramach
władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Być może warto skupić się na
wzmocnieniu instytucji i procesów, które zapewnią niezależność i efektywność każdej z tych
gałęzi władzy, aby utrzymać równowagę, integralność i zasady demokratycznego państwa
prawa, które dążą do osiągnięcia sprawiedliwości dla wszystkich obywateli